تفاوت ورق استیل و گالوانیزه مربوط به بخش‌های مختلفی می‌گردد. همین تفاوت‌ها تاثیر مستقیمی بر قیمت و کاربرد این دو محصول دارد. در عالم صنعت و ساخت‌وساز، انتخاب مواد ساختمانی یکی از اقدامات حیاتی است که به عنوان اساس موفقیت یا شکست یک پروژه معرفی می‌شود. از جمله موادی که در این زمینه به کار می‌روند، ورق‌های استیل و گالوانیزه به‌عنوان دو نوع از مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین مواد محسوب می‌شوند. این دو نوع ورق، هرکدام دارای خصوصیات، ویژگی‌ها، و کاربردهای خاص خود هستند که در انتخاب برای پروژه‌های مختلف بسیار حائز اهمیت هستند.
در این مقاله، قصد داریم به تفسیر و توضیح جامع تفاوت‌ها و ویژگی‌های ورق استیل و گالوانیزه بپردازیم. از جنبه‌های شیمیایی تا استحکام مکانیکی، از مقاومت در برابر خوردگی تا کاربردهای عملی در صنایع مختلف، هر جنبه‌ای از این دو نوع ورق را به‌صورت جامع بررسی خواهیم کرد. با دقت به این موارد، سازندگان و مهندسان قادر به انتخاب بهترین نوع ورق برای نیازهای خود خواهند بود و می‌توانند با استفاده از این دانش، پروژه‌های خود را به بهترین شکل ممکن اجرا کنند.
معرفی ورق استیل و گالوانیزه
پیش از بررسی تفاوت ورق استیل و گالوانیزه، اجازه دهید تا ابتدا تعریف این دو ورق را با هم بررسی نماییم.
فولاد زنگ نزن یا استیل خاصیت مقاومت به خوردگی را به دلیل وجود عناصر آلیاژی، از جمله کروم، در ترکیب شیمیایی خود دارد. این خصوصیت مهم آن را مناسب برای برخی از کاربردها می‌کند. به عنوان مثال، در تولید وسایل آشپزخانه، تجهیزات پزشکی، ساختمان‌سازی و دیگر صنایع که نیاز به مقاومت در برابر زنگ زدگی و شرایط محیطی دارند، از فولاد زنگ نزن استفاده می‌شود.
ورق گالوانیزه شده نیز ورق آهنی است که با یک لایه روی (عمدتاً از روی مس یا آلیاژ روی-آهن) پوشانده شده است. این لایه روی به فولاد زیرین کمک می‌کند تا در مقابل خوردگی و زنگ زدگی مقاوم باشد. ورق گالوانیزه به خاطر ویژگی‌های حفاظتی‌اش در برابر زنگ زدگی و هوای مرطوب، معمولاً در ساخت و نصب سازه‌ها، صنایع خودروسازی و غیره استفاده می‌شود.
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه
تفاوت های بیشماری بین این دو محصول وجود دارد. در ادامه قصد داریم اصلی‌ترین این تفاوت‌ها را به تفکیک با شما بررسی نماییم:
تفاوت این دو در شیوه تولید
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه در روش تولید به این صورت است:
تولید ورق گالوانیزه:
- گالوانیزه گرم: در این روش، فولاد کربنی ساده را در حوضچه‌ای از روی مذاب غوطه ور می‌کنند. این فرایند به عنوان گالوانیزه گرم شناخته می‌شود. در نتیجه، لایه‌ای از روی یا آلیاژ روی-آهن بر روی فولاد تشکیل می‌شود که به عنوان پوشش گالوانیزه معروف است.
- پوشش دهی الکتریکی: روش دیگر برای تولید پروفیل گالوانیزه، پوشش دهی الکتریکی است. در این روش، فولاد در محلول الکترولیت حاوی روی، غوطه ور می‌شود و از الکترولیز برای ایجاد پوشش گالوانیزه استفاده می‌شود.
تولید ورق استنلس استیل:
- در تولید فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل، عناصر آلیاژی با نسبت‌های مختلف (با حداقل ۱۰.۵% کروم) در فولاد مخلوط می‌شوند. این فرایند در جریان پروسه تولید فولاد اتفاق می‌افتد.
- بعد از افزوده شدن عناصر آلیاژی و تولید فولاد زنگ نزن، ماده نهایی به عنوان استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن شناخته می‌شود.
- سپس این فولاد به مراحل نورد می‌رود و به ورق استیل تبدیل می‌شود.
در نتیجه، تفاوت اصلی در تولید ورق گالوانیزه به پوشش گرم یا پوشش الکتریکی برمی‌گردد، در حالی که تولید ورق استنلس استیل از مراحل آلیاژسازی فولاد شروع می‌شود.
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه ازنظر ترکیبات شیمیایی
تفاوت در ترکیب شیمیایی بین ورق استیل و گالوانیزه به این صورت است:
ورق گالوانیزه:
- ورق گالوانیزه اصلی، فولاد کربنی است که با افزودن لایه‌ای از روی به سطح آن، به منظور جلوگیری از خوردگی، تهیه می‌شود.
- این لایه روی، معمولاً به صورت پوشش گرم (گالوانیزه گرم) یا پوشش الکتریکی (الکترولیتی) اضافه می‌شود.
ورق استنلس استیل (فولاد زنگ نزن):
- برخلاف ورق گالوانیزه، ورق استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن حاوی مقدار قابل توجهی کروم و سایر عناصر آلیاژی است.
- در این فرآیند، حداقل ۱۰٪ کروم به علاوه سایر عناصر مانند نیکل و مولیبدن به فولاد افزوده می‌شود. این افزودنی‌ها در حالت مذاب با فولاد کربنی مخلوط می‌شوند.
- نتیجتاً، ورق استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن به عنوان یک آلیاژ از آهن، کروم، نیکل، کربن و سایر عناصر تشکیل می‌شود.
در کل، تفاوت اصلی در ترکیب شیمیایی این دو نوع ورق از این نظر است که ورق گالوانیزه از فولاد کربنی استفاده می‌کند و پوشش روی به سطح آن اضافه می‌شود، در حالی که ورق استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن حاوی آلیاژهای مختلف از جمله کروم، نیکل و غیره است.
تفاوت این دو محصول در ظاهر
تفاوت در شکل ظاهری بین ورق استیل و گالوانیزه به این صورت است:
ورق گالوانیزه:
- ظاهر ورق گالوانیزه به رنگ خاکستری مات است.
- این نوع ورق به دلیل پوشش روی که به سطح آن اضافه می‌شود، دارای یک تم زمینه خاکستری با نمای مات است.
- معمولاً در نمای ساختمان‌ها و کاربردهایی که نیاز به یک ظاهر مات دارند، استفاده می‌شود.
ورق استنلس استیل (فولاد زنگ نزن):
- ظاهر ورق فولاد زنگ نزن زیبا‌تر و براق‌تر است.
- این نوع ورق دارای یک سطح براق با رنگ نقره‌ای است که به دلیل ویژگی‌های آلیاژی آن نسبت به گالوانیزه، ظاهری زیبا و درخشان دارد.
- به دلیل این ظاهر براق و جذاب، در نمای ساختمان‌ها، دکوراسیون داخلی و کاربردهای ظاهری بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در نتیجه، ورق فولاد زنگ نزن به دلیل ظاهر براق و رنگ نقره‌ای‌اش، برای کاربردهایی که نیاز به ظاهر زیبا و جذاب دارند، معمولاً انتخاب می‌شود. در حالی که ورق گالوانیزه با ظاهر خاکستری مات خود به عنوان یک گزینه مناسب در کاربردهایی با نیاز به ظاهر مات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه در مقاومت در برابر خوردگی
تفاوت در مقاومت در برابر خوردگی بین ورق استیل و گالوانیزه به این صورت است:
ورق گالوانیزه:
- ورق گالوانیزه به دلیل وجود پوشش روی بر فولاد کربنی، مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد.
- لایه روی دو کاربرد مهم برای مقاومت در برابر خوردگی دارد:
- جلوگیری از تماس اکسیژن با فولاد، که احتمال خوردگی را کاهش می‌دهد.
- در صورت آسیب به پوشش روی، روی مجاور بیشتر از فولاد به اکسیژن واکنش نشان می‌دهد و از تشکیل زنگ زدگی جلوگیری می‌کند.
ورق استنلس استیل (فولاد زنگ نزن):
- ورق فولاد زنگ نزن به دلیل وجود کروم و دیگر عناصر آلیاژی در ترکیب شیمیایی، مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد.
- خوردگی در فولاد کربنی زمانی رخ می‌دهد که آهن حاصل از فولاد با اکسیژن ترکیب شود. کروم موجود در فولاد زنگ نزن از این امر جلوگیری می‌کند، زیرا با اکسیژن ترکیب می‌شود و یک لایه غیرفعال از اکسید کروم تشکیل می‌دهد.
- این لایه اکسید کروم از تشکیل اکسید آهن (که به عنوان زنگ زدگی شناخته می‌شود) جلوگیری کرده و به مانع از خوردگی می‌شود.
- محتوای کروم فولاد زنگ نزن می‌تواند به میزان کافی باشد تا از زنگ زدگی جلوگیری کند.
در نتیجه، هر دو نوع ورق به دلیل ویژگی‌های مختلف پوشش و آلیاژهای موجود، مقاومت خوبی در برابر خوردگی ارائه می‌دهند.
تفاوت ورق گالوانیزه و ورق استیل در استحکام
تفاوت در استحکام بین ورق گالوانیزه و ورق استیل به این صورت است:
ورق گالوانیزه:
- فولاد گالوانیزه به طور قابل توجهی ضعیف‌تر از فولاد زنگ نزن است.
- این نوع ورق تنها دارای یک لایه پوشش روی است که با گذشت زمان ممکن است از بین برود.
- بدلیل تنها بودن این لایه پوشش، ممکن است محافظت کمتری در برابر خوردگی داشته باشد و در مقایسه با فولاد زنگ نزن که دارای ترکیب کروم برای جلوگیری از زنگ زدگی است، مقاومت کمتری ارائه دهد.
ورق استنلس استیل (فولاد زنگ نزن):
- فولاد زنگ نزن به دلیل وجود ترکیبات آلیاژی، از جمله کروم، دارای استحکام بالاتری است.
- این نوع ورق دارای ترکیبات متعددی از جمله کروم برای جلوگیری از زنگ زدگی است که می‌تواند به مدت طولانی از مقاومت خوبی در برابر خوردگی برخوردار باشد.
- به دلیل وجود عناصر آلیاژی در ترکیب شیمیایی، فولاد زنگ نزن استحکام بالاتری نسبت به فولاد گالوانیزه دارد و در برابر شرایط محیطی سخت‌تر نیز مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد.
بنابراین، استفاده از هر کدام از این انواع ورق بستگی به نیازها و شرایط کاربرد موردنظر دارد. اگر استحکام بالا و مقاومت به خوردگی بیشتر موردنظر است، فولاد زنگ نزن بهترین گزینه ممکن خواهد بود.
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه در کاربرد
تفاوت در کاربرد بین ورق استیل و ورق گالوانیزه به این صورت است:
ورق استنلس استیل (فولاد زنگ نزن):
- کاربردهای اصلی:
- برای پروژه‌هایی که خطر خوردگی به عنوان یک نگرانی اصلی وجود دارد، به خوبی مناسب است.
- معمولاً در ساختمان‌ها، پل‌ها، بناهای تاریخی، مجسمه‌ها، اتومبیل‌ها، راه‌آهن‌ها، هواپیماها و ساختارهای پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- در تجهیزات تولید مواد غذایی، تجهیزات تولید دارو، اجزاء موتور در صنایع هوافضا، وسایل آشپزخانه و غیره به کار می‌رود.
ورق گالوانیزه:
- کاربردهای اصلی:
- برای پروژه‌هایی که خطر خوردگی وجود دارد، اما مقادیر کمتر آن مجاز است و زیبایی ظاهری چندان نگران‌کننده نیست، استفاده می‌شود.
- در ساخت لوله‌ها و اتصالات در خانه‌ها، تجهیزات تهویه مطبوع، ساخت سقف‌های فلزی برای خانه‌ها، نرده‌ها و ساختارهای فلزی استفاده می‌شود.
- در کانال‌کشی، قطعات خودرو، قطعات سازه‌ای، کابینت‌های فلزی، نرده‌های فلزی، پیاده‌روها، علائم رانندگی و موارد مشابه به کار می‌رود.
به طور کلی، ورق استنلس استیل به دلیل گران بودن و استحکام بالاتر، برای پروژه‌های با بودجه زیاد معمولاً انتخاب می‌شود، در حالی که ورق گالوانیزه برای پروژه‌های کم‌هزینه‌تر و با خطر خوردگی مجاز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلام پایانی
در مقاله حاضر، به تفاوت‌ها و ویژگی‌های بارز ورق‌های استیل و گالوانیزه پرداخته شده است. این دو نوع ورق از لحاظ شیمیایی، استحکام مکانیکی، مقاومت در برابر خوردگی و کاربردهای عملی متفاوتی برخوردارند. با ارائه اطلاعات جامع در مورد هرکدام، این مقاله به سازندگان و مهندسان کمک می‌کند تا در انتخاب بهترین نوع ورق برای پروژه‌های خود، تصمیمات دقیق‌تری بگیرند. به این ترتیب، آنها می‌توانند با بهره‌گیری از اطلاعات به‌دست آمده، پروژه‌های خود را با بهترین کیفیت و کارایی اجرا نمایند. همچنین برای پاسخ به سوالات تخصصی‌تر در این حوزه، پیشنهاد می‌کنیم با متخصصین شرکت فولاد هفت تماس برقرار نمایید.
